การทำกายภาพบำบัดสำหรับผู้ป่วยโรคหลอดเลือดในสมอง (Stroke)

1. การจัดท่าที่เหมาะสม (Positioning)

• – ท่านอนตะแคงไปข้างที่อ่อนแรง:  ข้างที่อ่อนแรงอยู่ด้านล่างและข้างที่มีแรงอยู่ด้านบน แขนด้านล่างยืดเหยียดตรงออกมาและขาด้านล่างงอไปข้างหน้าเล็กน้อย ส่วนขาด้านบนไปข้างหน้าและถูกรองด้วยหมอน
• – ท่านอนตะแคงไปร่างกายข้างที่มีแรง: ข้างที่อ่อนแรงอยู่ด้านบนและข้างที่มีแรงอยู่ด้านล่าง เอาหมอนวางรองกับแขนเนบนให้ยืดยาวออก ส่วนขาด้านบนงอไปข้างหน้า โดยเอาหมอนสอดระหว่างขาทั้งสองข้าง
• – ท่าปรับเตียงนั่ง หรือท่านั่งบนวิลแชร์ ควรมีหมอนหรือมีเตียงปรับรองที่หลังและมีหมอนรองที่แขน

2. ออกกำลังกาย

• เพิ่มความแข็งแรง และกำลังกล้ามเนื้อ
• กล้ามเนื้อรยางค์บน: ยกแขน กางแขน หมุนแขนเข้าในและออกนอก งอศอกและเหยียดศอก กระดกและเอาข้อมือลง กำและแบมือ
• กล้ามเนื้อรยางค์ล่าง: ยกสะโพกขึ้น งอและเหยียดเข่า กระดกข้อเท้าขึ้นและถีบปลายเท้าลง งอและเหยียดนิ้วเท้า
• เพิ่มช่วงการเคลื่อนไหวข้อต่อ
• การยืดกล้ามเนื้อ
• การออกกำลังกายโดยให้ผู้ป่วยกระทำด้วยตนเอง

3. ฝึกเคลื่อนย้ายตัวบนเตียง: พลิกตะแคงตัวทั้งซ้ายและขวา ขยับตัวขึ้นหัวเตียงและลงไปปลายเตียง

4. ฝึกการเปลี่ยนท่า: เปลี่ยนท่าจากนอนตะแคงไปลุกขึ้นนั่งข้างเตียง และจากนั่งข้างเตียงไปลุกขึ้นยืน

5. ฝึกเคลื่อนย้ายตัวจากเตียงไปเก้าอี้ และจากเก้าอี้ไปเตียง

6.ฝึกเดิน โดยจับ tripod cane ที่แขนข้างที่มีแรงและให้ผู้ช่วยอยู่ข้างอ่อนแรง

7.ป้องกันภาวะแทรกซ้อน เช่น ปอดแฟบในผู้ที่มีกล้ามเนื้อกระบังลมอ่อนแรงครึ่งซีก การสำลักในผู้ที่มีปัญหาการกลืน  ปอดติดเชื้อ แผลกดทับ ข้อไหล่หลุด (Shoulder subluxation)

การทำกายภาพบำบัดสำหรับผู้ป่วยโรคหัวใจขาดเลือด (Ischemic heart disease)

1. ฝึกการหายใจโดยใช้ diaphragm กับการเคลื่อนไหวทรวงอก (active chest mobilization) และฝึกการใช้ incentive spirometer (Voldyne)
2. การออกกำลังกายแขนและขา, 10 ครั้ง/รอบ 3 รอบ ทำทั้งเช้า กลางวัน และเย็น
3. เพิ่มความทนทานของระบบหัวใจและหลอดเลือด โดยการปั่นจักรยานและการเดิน, ซึ่งระดับความเหนื่อยจะอยู่ระหว่าง 4-6 (Borg score = 4-6, หายใจแรง สามารถพูดสั้นๆได้ ยังค่อนข้างสบายๆ) อย่างน้อย 30 นาที

ติดตามตอนต่อไปเร็วๆ นี้